تپه پوستچی سرنخی مهم برای گاه‌نگاری فرهنگ‌های ساکن شیراز
تاریخ انتشار: ۱ آبان ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۲۰۲۶۱۰
تهران- ایرنا- محوطه تپه پوستچی از لحاظ تاریخی در حقیقت یکی از سرنخ‌های مهم برای بازسازی توالی تاریخی و گاه‌نگاری چندین هزار ساله فرهنگ‌های ساکن دشت و شهر شیراز خواهد بود.
به گزارش روز سه‌شنبه ایرنا، روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، علیرضا سرداری عضو هیات علمی پژوهشکده باستان‌شناسی و یکی از سرپرستان هیأت باستان‌شناسی گفت: فصل سوم کاوش‌های تپه پوستچی شیراز که پیش از این فصل، در قالب برنامه مشترک پژوهشکده باستان‌شناسی و دانشگاه هنر شیراز در سال های 1395 و 1396 صورت می‌گرفت، امسال با همکاری شهرداری شیراز در چشم‌اندازی گسترده‌تر در حال انجام است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او هدف مطالعات این فصل را شناخت آثار و لایه‌های فرهنگی این دهکده پیش از تاریخی شیراز در دوره‌های مختلف از هزاره‌های ششم تا چهارم پیش از میلاد اعلام کرد.
سرداری افزود: این تپه که در سال‌های گذشته، بسیار مورد تخریب قرار گرفته و نیمی از آن در فرایند ساخت‌وسازهای شهری نابود شده، در سال 1395 در فهرست آثار ملی ثبت و در سال 1396 تعیین عرصه و حریم شد.
این باستان‌شناس تصریح کرد: کاوش‌های لایه‌نگاری فصول پیشین در این محوطه، آثاری از دوره‌های فرهنگی «شمس آباد» مربوط به اواخر هزاره ششم از میلاد و «باکون» متعلق به هزاره پنجم پیش از میلاد را آشکار ساخته و در این فصل تلاش خواهد شد ساختارهای سکونتی، شواهد معماری و آثار فرهنگی در مقیاسی گسترده‌تر شناسایی و کاوش شود.
سکونتگاهی هفت هزار ساله
به گفته او، تپه پوستچی به عنوان سکونتگاهی هفت هزار ساله در دوران پیش از تاریخ، دهکده و روستایی بزرگ محسوب می‌شود که وجود فعالیت‌های تولیدی، صنعتی، آیینی، تجاری، مدیریت اداری در آن به اثبات رسیده است.
سرداری اظهار داشت: فعالیت‌ها اگر با توسعه کاوش‌ها در این محوطه همراه باشد، جنبه‌های کامل‌تری و سیر تحول و توسعه آن تا دوران جدیدتر را روشن خواهد ساخت.
این باستان‌شناس افزود: دو فصل پژوهش‌های باستان‌شناسی در این محوطه، نشان می‌دهد که کاوش و بررسی محوطه‌های تاریخی استان فارس در دشت‌ها و دره‌های مختلف، هر کدام در چارچوب زیست‌بوم و بستر جغرافیایی- فرهنگی خود واجد ارزش بوده و می‌تواند درک ما را از فرایند شکل‌گیری چنین محوطه‌هایی روشن سازد.
به گفته او، دشت شیراز نیز از جمله پهنه‌های زیستی فارس در جنوب غرب دره رود کُر است که از دوران پارینه سنگی مسکونی بوده است.
وی تصریح کرد: با وجود این، هنوز اطلاعات دقیقی از فرایند نوسنگی شدن و حتی روستاهای دوران نوسنگی این دشت نداریم.
**مسکونی بودن شیراز از دوران نوسنگی
سرداری افزود: کاوش‌های تپه پوستچی نشان می‌دهد که دشت شیراز از دوران نوسنگی (مرحله شمس آباد یا باکون ب1) مسکونی بوده و ممکن است منجر به این امر شود که بقایایی از دوران جدیدتر (بعد از باکون میانی در هزاره‌های چهارم، سوم قبل از میلاد و دوران تاریخی) نیز به دست آید.
**تولید حرفه‌ای ابزارهای سنگی
حسنعلی عرب عضو هیات علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه هنر شیراز و دیگر سرپرست هیأت باستان‌شناسی نیز گفت: از لحاظ تاریخی در حقیقت این محوطه یکی از سرنخ‌های مهم برای بازسازی توالی تاریخی و گاه‌نگاری چندین هزار ساله فرهنگ‌های ساکن دشت و شهر شیراز خواهد بود.
به گفته او، کاوش‌های گسترده در این محوطه نشان خواهد داد که این دهکده با چه روستاها و شهرهای دیگر در دشت شیراز و دشت‌های اطراف مانند مرودشت، پاسارگاد، ممسنی، سرحد و دیگر دره‌های فارس ارتباط داشته است.
وی با بیان اینکه بقایای ابزارهای سنگی مختلفی که در سطح و لایه‌های این محوطه به دست آمده، گواهی بر تولید حرفه‌ای آنهاست که دلالت بر مرکز صنعتی بودن این روستا بوده است، تصریح کرد: مسلماً مقادیر زیادی از این ابزارهای تولید شده به دیگر مراکز صادر و به شکل مبادله محلی، کالاهای دیگر به دهکده پوستچی وارد می‌شده است.
به گفته این باستان‌شناس، مهره‌ها و اشیای تراشیده شده از سنگ‌های عقیق، فیروزه، لاجورد و سنگ شجر نیز شاهدی بر ارتباطات گسترده منطقه‌ای تا مناطق دوردست شرق و شمال شرق ایران بوده‌اند.
**تولید تخصصی ظروف نمادین
وی با بیان اینکه ساخت سفال‌های منقوش نیز حاکی از مهارت بالای ساکنان این محل در تولید تخصصی ظروف نمادین و همچنین مبادلات محلی آنها بوده است، افزود: با توجه به شواهد گیاهی به دست آمده، ساکنان اولیه این محوطه کشاورزی بسیار ضعیفی را در چرخه اقتصادی خود به کار گرفته‌اند.
عرب تصریح کرد: با وجود این، به نظر می‌رسد که آنها دامدارانی حرفه‌ای بوده‌اند که با توجه به مقادیر زیادی استخوان‌های جانوری یافت شده، این فرض را می‌توان ثابت کرد.
این باستان‌شناس اظهار داشت: در واقع تپه پوستچی، جامعه‌ای دام‌پرور پیشرفته بوده که الگوی قصابی رشد یافته داشته و ممکن است به عنوان مرکز محلی دشت شیراز، بخشی از تولیدات دامی و مبادله منطقه‌ای آن را برعهده داشته است.
فصل سوم کاوش‌های باستان‌شناسی تپه پوستچی شیراز با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در حال انجام است.
فراهنگ **1085** 1055
منبع: ایرنا
کلیدواژه: فرهنگي ميراث فرهنگي كاوش باستاني شيراز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۲۰۲۶۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کشف معماری ۴۵۰۰ ساله در شرق ایران
تپۀ پیرزال در ۶۰ کیلومتری جنوب زابل در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و در سال ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی ثبت شده است. این تپه در سال ۱۴۰۲ از طرف دانشگاه زابل برای آموزش دروس عملی باستان‌شناسی به دانشجویان این رشته در دانشکدۀ هنر و معماری، برای فصل دوم کاوش شد که مهمترین یافته‌های آن، یک سازه معماری متعلق به دورۀ چهارم عصر مفرغ سیستان (حدود ۲۵۰۰ تا ۲۳۰۰ پیش از میلاد) بود، که شامل بقایای ساختمانی یک خانه در لایۀ اول این محوطه است. به گزارش ایسنا، حسین سرحدی، عضو هیأت علمی دانشگاه زابل، که سرپرستی دومین فصل کاوش آموزشی دانشگاه زابل در تپۀ پیرزال سیستان را به عهده داشت، گاه‌نگاری محوطه پیرزال را بر اساس یافته‌های سطحی، به دورۀ IV شهر سوخته نسبت داده است، درباره جزئیات کشف بقایای معماری متعلق به دورۀ چهارم عصر مفرغ سیستان (حدود ۲۵۰۰ تا ۲۳۰۰ پیش از میلاد) توضیح داد: این معماری شامل بقایای ساختمانی یک خانه در لایۀ اول این محوطه است. این خانه متشکل از تعدادی اتاق در حاشیۀ جنوبی یک حیاط مرکزی است. او اضافه کرد: کاوش‌های اخیر بیانگر وجود یک کوچه است که احتمالاً این ساختمان را به ساختمان‌ها یا خانه‌های دیگر مرتبط می‌کرده است. بقایای این کوچۀ در ضلع شمالی کارگاه ۳ نشاندهندۀ توسعۀ ساخت و ساز در دورۀ آخر عصر مفرغ سیستان است. در این فصل، که کارگاه شماره ۳ به ابعاد ۱۰ در ۱۰ متر کاوش شد، سفال‌هایی متعلق به حدود ۴۳۰۰ سال پیش، اشیاء گلی شامل پیکرک‌ها و اشیاء شمارشی نیز کشف شد. باستان‌شناسان همچنین اشیائی را در ارتباط با مدیریت کالا و نظام داد و ستد محلی کشف کرده‌اند که استقرار در این مکان را با سایر محوطه‌های اطراف برقرار می‌کرد. این کالاهای مبادلاتی به گمان باستان‌شناسان شامل ظروف سنگی، جانورانی همانند گاو، گوسفند و گندم و سایر ملزومات زندگی در آن دوران بوده است. به نظر آنها، مبادلۀ اشیاء سنگی همچون پیکَرَک‌ها و ظروف مرمرین در این تپه از رونق خوبی برخوردار بوده است. سرحدی درباره اهمیت این تپه باستانی گفت: بنا به یافته‌های سطحی، به نظر می‌رسد «پیرزال» یکی از بزرگترین تپه‌های متعلق به فاز انتهایی عصر مفرغ سیستان است، که تاریخ و کیفیت آن هنوز از مسائل مورد بحث باستان‌شناسی جنوب شرق ایران به شمار می‌رود. کانال عصر ایران در تلگرام
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت